پاسارگاد
در طول یک هفته گذشته، بازار ارز شاهد صحنههای تکراری بود: تشکیل صف در مقابل صرافیها. این در حالی بود که در تیر ماه، که بازار ارز افزایش و نوسان بیشتری را هم تجربه کرده، چنین صحنههایی در بازار خلق نشده بود. چرا که در آن زمان، بازارساز فرصت جذابی را در اختیار فعالان بازار قرار نداده بود. اما این بار، بازارساز در برههای تصمیم گرفت نرخ رسمی را برخلاف نرخ بازار آزاد، دنده عقب حرکت دهد و همین مساله موجب ایجاد رانت در بازار شد؛ «دنیای اقتصاد» نیز در این هفته هشدار رانت ۴میلیون تومانی را در بازار ارز داد. به طول صفها نیز به مرور افزوده شد و بازارساز در اولین واکنش، در بیانیهای اعلام کرد که نمیتواند به دنبال نرخ بازار غیررسمی باشد، چرا که در بازار غیررسمی، انتظارات عامل تعیینکننده است. با اینحال، یک روز پس از این بیانیه، بانک مرکزی به صرافیهای بانکی دستور داد که دیگر مانند قبل نسبت به فروش ۲۲۰۰ دلار به هر فرد (کارت ملی) اقدام نکنند. پیش از این، صرافیهای بانکی با داشتن کارت ملی، کارت شتاب و شماره همراه به نام متقاضی از ساعت ۱۰ تا ۱۵ تا ۲۲۰۰ دلار آمریکا به متقاضیان واجد شرایط عرضه میکردند. این میزان ارز به هر متقاضی فقط یک بار در سال فروخته میشد. این جنس تقاضا، بدنه اصلی صف در روزهای اخیر را تشکیل میداد که بانک مرکزی فعلا ترجیح داد بهطور سیگنال همتی به بازار ارز کلی صورت مساله را پاک کند. درحالیکه، کاهش رانت موجود در بازار نیز به هدف سیاستگذار، یعنی کاهش فضای هیجانی در بازار منجر میشد. با اینحال، رئیس کل بانک مرکزی در یادداشتی که سهشنبه شب منتشر کرد، از مقابله سیاستگذار ارزی با سفتهبازی نوشت. عبدالناصر همتی دراینباره بیان کرد: «در چند روز اخیر در سایه التهابات ایجاد شده در برخی بازارها، شاهد نوسان نرخ ارز در بازار بودیم. امروز فاصله نرخ صرافیها و بازار غیررسمی موجب آربیتراژ در این بازار و طبعا فعالیت گسترده سفتهبازان شد.» او ادامه داد: «در دو سال گذشته سیاست بانک مرکزی، حضور درحاشیه بازار برای جلوگیری از سفته بازی بوده است. این امر موجب کاهش نوسانات و ثبات بازار و تعدیل تدریجی نرخ ارز بوده است. این سیاست را با قدرت ادامه خواهیم داد.» البته آربیتراژ معمولا برای اختلاف نرخها برای ۲بازار متفاوت به کار میرود، با این حال سخنان همتی این انتظار را در فعالان بازار بهوجود آورد که نرخ صرافی به نرخ بازار آزاد نزدیک خواهد شد، چراکه در نوشته همتی، فعالیت گسترده سفتهبازان بهعنوان نتیجه فاصله نرخ صرافی و بازار غیررسمی، معرفی شده است.
بازگشت وضعیت تجاری به سیگنال همتی به بازار ارز حالت عادی
دومین نکتهای که در نوشته همتی منعکس میشد، افزایش مبادلات در بازار نیما بود. در ماههای اولیه سال، به دلیل اخلال کلی در روند تجارت، ورود و خروج ارز به تعویق افتاد. همین مساله، برخی کاستیها را در بازار ارز پررنگ کرد و باعث شد سمت عرضه، تحت فشار بیشتری قرار گیرد؛ چراکه واردات زودتر از بازگشت ارز صادراتی، شروع به کار کرد. همتی در نوشته اخیرش، خبر داد که این وقفه در حال رفع شدن است. به گفته او، بعد از وقفه ابتدای سال به خاطر آثار شیوع کرونا، این روزها شاهد افزایش مبادلات در این بازار هستیم. رئیس کل بانک مرکزی خبر داد که در چند روز گذشته بهطور میانگین، روزانه حدود ۱۰۰ میلیون دلار در این سامانه مبادله شده است.
حمایت از بورس به هر قیمتی انجام نمیشود
همتی در یادداشتش بهطور ضمنی، اثر تحولات بازار سهام بر بازار ارز را رد نکرد، بااینحال تاکید کرد که در برنامههای حمایتی دولت، حافظ ترازنامه بانک مرکزی خواهد بود. همتی دراینباره نوشت: «ارز بهعنوان یک متغیر کلان اقتصادی، بیتاثیر از سایر بازارها نیست و اثرات سرریزی در بین بازارها یک اصل اقتصادی است. بانک مرکزی با حضور پر قدرت در بازار پول و ارز، تمام تلاش خود را برای تعادل بازارها به کار خواهد بست.» علاوه بر این، سکاندار بانک مرکزی تاکید کرد: «همزمان، با اینکه بانک مرکزی در کنار دولت محترم آماده کمک به هرگونه برنامه اقتصادی است که درجهت ساماندهی به بازارها و رونق اقتصاد باشد، ولی مراقبت خواهد کرد که هیچکدام از برنامهها، به ترازنامه بانک مرکزی آسیبی وارد نکرده و پایه پولی را تحت تاثیر قرار ندهد، تا بانک مرکزی با قدرت بتواند در مسیر تورم هدفگذاری شده حرکت کند.» این پیام را سیگنال همتی به بازار ارز میتوان به طرح حمایتی جدید از بورس تهران نسبت داد که طی آن قرار است یک درصد از منابع سالانه صندوق، صرف صندوق تثبیت بازار سرمایه شود.
۴ دلیل همتی برای خوشبینی به آینده بازار ارز/ بازگشت ثبات به بازار ارز طی هفتههای آینده
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیس کل بانک مرکزی طی یادداشتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: در مورد بازار ارز نکاتی را به اطلاع مردم عزیز می رسانم :
1-ارزش ذاتی نرخ ارز ، با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی، سیاسی و روانی،در مقایسه با نرخی که امروز در بازار خریدوفروش می شود، حتماً پایین تر است . البته نمی توان محدودیتهای ایجاد شده برای کشور را در نظر نگرفت. لیکن ، ثبات نرخ حقیقی ارز ، برای بانک مرکزی مهم است. نرخ خرید و فروش اعلامی صرافی های منتخب بازار نیز، برای جلوگیری از سفته بازی و آربیتراژ میباشد.
2-تجربه دو سال اخیر بویژه تا مهرماه 98 ،نشان داده است نرخ ارز قابل کنترل است.علیرغم التهابات آبان سال98،ورود به لیست سیاه FATF،شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت وفرآورده ها که هرکدام به نوعی تأثیر افزایشی درنرخ داشتند، بانک مرکزی از تمام ظرفیتهای خود برای اعاده ثبات استفاده کرد.لذا، شرایط بوجود آمده به خاطر کرونا وفشار موقت وارده به بازار ارز در فصل اول امسال،و جو روانی ناشی از قطعنامه شورای حکام آژانس،نباید موجب دریافت سیگنال اشتباه بشود. علیرغم محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است.بانک مرکزی نیز ، علیرغم تداوم فشار آمریکا، ارز مورد نیاز فعالان اقتصادی را تأمین خواهد کرد.
3-پیگیری آزاد سازی و دسترسی به منابع ارزی مسدودی متعلق به ایران ،بصورت ویژه ،در دستور کار بانک مرکزی و سایر دستگاهها قرار دارد.برخی را نتیجه گرفته ایم و نتایج عملی برخی دیگر نیز به تدریج مشخص خواهد شد.
4-صادرکنندگان،بایستی تتمهٔ ارز حاصل از صادرات خود در سال 98 را به روش های اعلامی بانک مرکزی، تا پایان تیرماه به چرخه اقتصاد کشور برگردانند. با توجه به حجم بالای تعهدات آنها، قطعاً در هفته های پیش رو شاهد تأثیر آن در بازار ارز خواهیم بود.
همتی سیگنال افزایش نرخ ارز را صادر کرد
افزایش قیمت ارز به موضوعی عادی در اقتصاد ایران تبدیل شده و آن اتفاق خاصی که چرخه افزایش قیمتها را مدیریت میکند حجم بالای نقدینگی است. مسیر افزایش نقدینگی چنان هموار شده که تنها ظرف چند ثانیه، ۱۵ میلیون تومان نقدینگی در جامعه ایجاد میشود که ریشه در کسری شدید سیگنال همتی به بازار ارز بودجه و افزایش پایه پولی دارد.
بر اساس یک اصل اقتصادی، وقتی یک بازار اقتصادی دچار عدم تعادل میشود، این عدم تعادل را در یک زمان و در دیگر بازارهای موازی جبران خواهد کرد. این موضوع نشان میدهد در اقتصادی که دائم در حال خلق نقدینگی است، رشد مثبت اقتصادی ندارد، دولتی بزرگ با کسری شدید بودجه دارد و به ابزارهای جدید و نوین سیاستگذاری تن نمیدهد، بیثباتی و نوسان قیمتها به جزء لاینفک آن تبدیل شده است.
اما در چنین شرایطی رییس کل بانک مرکزی به جای آنکه به اصل ماجرا یعنی سیگنال همتی به بازار ارز حجم بالای نقدینگی و به حل ریشهای این موضوع بپردازد، از یک سو همگان را به عدم اظهار نظر در خصوص نقدینگی دعوت کرده و از سوی دیگر با ابراز نگرانی شدید در خصوص وضعیت بازار ارز، سیگنال افزایش قیمت را به بازار ارز صادر کرده است. آیا این در تناقض با دیگر اظهارنظرهای رییس کل بانک مرکزی نیست که میگوید کشور در اوج اقتدار ارزی قرار دارد؟
اما با اینکه سیگنال همتی به بازار ارز وضعیت امروز بازار ارز نتیجه شیوه مدیریت بانک مرکزی است، با این حال تمام سکانها و ابزارها در اختیار سیاستگذار پولی قرار ندارد و نمیتوان بانک مرکزی را به تنهایی مسوول اتفاقات پیشآمده دانست. اگر پیش از این اقتصاد در وضعیت مناسبی به سر میبرد و میتوانست خود را در وضعیت باثباتی حفظ کند به این دلیل است که روزانه ۵/۲ میلیون بشکه نفت میفروخت و دلارهای نفتیاش را روانه بازارهای اقتصادی میکرد. اما حال که دیگر دلار نفتی وجود ندارد، دولت یا باید مسیرهای عقلانیت را انتخاب کند و روشهای علمی را برای اقتصاد به کار گیرد یا باید مسیر کنونیاش را تا انتها ادامه دهد.
شاید بهتر باشد سیاستگذار در مسیری قدم بگذارد که اقتصاد و افزایش درآمد سرانه را به اولویت کشور تبدیل کند و تمام سیاستگذاریهایش را براساس درآمد سرانه و رشد تولید ناخالص داخلی انجام دهد. در غیر این صورت اگر همچنان دولت بزرگتر شود، رشد اقتصادی منفی باشد، اصلاحات ساختاری صورت نگیرد و نقدینگی و تورم رو به افزایش گذارد، یارای مقابله با مشکلات و چالشهای پیشآمده را نخواهیم داشت.
سیگنال همتی به بازار ارز
اقتصادسرآمد - وضعیت سکه در روزهای اخیر پرنوسان بوده و بین دو کانال ۱۰ و ۱۱ میلیون تومان در نوسان بوده است. سکه تا زمانی که در یکی از این کانالها به ثبات نرسد، با خرید و فروشهای سنگین رو به رو نخواهد شد.
به گزارش اقتصادسرآمد، «نرخ ارز ممکن است به زیر ۲۰ هزار تومان نیز برسد و من فکر میکنم حتما تعدیل خواهد شد.» این بخش از صحبتهای رئیس کل بانک مرکزی در بازار ارز مورد توجه قرار گرفت و موجب شد برخی از معاملهگران اقدام به فروش دلار کنند؛ در نتیجه این اتفاق، اسکناس آمریکایی ۴۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۴ هزار و ۱۰۰ تومان رسید.
مسوولان اقتصادی و سیاسی در سیگنال همتی به بازار ارز هفتههای اخیر بارها وعده دلار زیر ۲۰ هزار تومان را دادهاند. با این حال، قیمت در کمترین حالت تا کانال ۲۱ هزار تومانی پایین رفته است. در صورتی که قیمت دلار طی ماههای آتی به زیر ۲۰هزار تومان نرود، ولی مقامات همچنان بر افت بیشتر قیمت تاکید کنند، ممکن است بازار واکنش معکوسی را از خود نشان دهد.
در واقع اعتبار بازارساز در صورتی که وعدهای دهد و آن وعده محقق نشود، دچار خدشه خواهد شد. البته رئیس کل بانک مرکزی در زمان دلار ۳۰ هزار تومانی، در مورد سرمایهگذاری در بازار ارز هشدار داد و افت قیمت این ارز در آذر و دی ماه تا حدی اعتماد به سیاستگذار را بالا برد. با این حال، حداقل در یک ماه اخیر دلار به وعدههای کاهش تا زیر ۲۰ هزار تومان، واکنشی نشان نداده است. رئیس کل بانک مرکزی و رئیسجمهور افت قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان را تا حدی وابسته به دسترسی منابع بلوکه شده ارزی دانستهاند؛ افت قیمت دلار در روز دوشنبه موجب شد در بازار سکه نیز بازیگران در موقعیت فروش قرار بگیرند. دیروز سکه ۱۵۰هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و با خروج از کانال ۱۱ میلیونی به بهای ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید.
وضعیت سکه در روزهای اخیر پرنوسان بوده و بین دو کانال ۱۰ و ۱۱ میلیون تومان در نوسان بوده است. سکه تا زمانی که در یکی از این کانالها به ثبات نرسد، با خرید و فروشهای سنگین رو به رو نخواهد شد. افت قیمت سکه در روز دوشنبه در شرایطی رخ داد که اونس طلا تا ساعت ۴ بعدازظهر در بازارهای جهانی عمدتا روند صعودی داشت. با این حال، به نظر میرسد برای سکهبازان نوسان کاهشی دلار اهمیت بیشتری نسبت به افزایش بهای اونس طلا داشت. در مورد دلیل افت قیمت دلار در روز دوشنبه جدا از صحبتهای رئیس کل بانک مرکزی، میتوان به عوامل دیگری نیز اشاره کرد. گروهی افت نرخ حواله درهم را بهعنوان یک متغیر کاهنده مطرح میکردند.
این در حالی بود که برخی دیگر باور داشتند، بازار تصمیم گرفته بود، پیش از آغاز صحبتهای بایدن و اعلام سیاستهای خارجی در سیگنال همتی به بازار ارز دوران او در زمینه خرید ارز احتیاط کند و حتی به استقبال کاهش قیمتها برود. عدهای از فعالان نیز کاهش قیمت دلار را ناشی از سودگیری معاملهگران میدانستند؛ به گفته آنها، دلار پس از حدود ۱۵ درصد افزایش طی دو هفته اخیر نیاز به یک اصلاح سیگنال همتی به بازار ارز قیمتی داشت. در روزهای اخیر سرعت رشد دلار در کانال ۲۴ هزار تومان نیز کمی کند شد تا برخی از معاملهگران از احتمال اشباع خریدها در بازار سخن بگویند.
سفتهبازان در روزهای اخیر فعالیت خود را کاهش دادند. آنها تصور میکنند در زمانهای که سایه مذاکرات بر سر بازار وجود دارد، بهتر است خریدهای سنگین را صورت ندهند. هر لحظه ممکن است خبری منتشر شود و جهت قیمتها را عوض کند. البته تحلیلگران فنی باور دارند تا زمانی که قیمت دلار بالای ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان قرار دارد، شانس رشد قیمت بیشتر است. در واقع آنچه دلار را در مسیر ریسک کاهشی قرار میدهد، از دست دادن حمایت ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومانی است.
چند رسانه
سیگنال تازه همتی به بازار ارز/ صادرات نفت افزایش یافت
اخبار بانک و بیمه پایشگر ، رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی خود از افزایش صادرات نفتی در کنار صادرات غیر نفتی خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، رییس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی خود از افزایش صادرات نفتی در کنار صادرات غیر نفتی خبر داد.
عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی در اینستاگرام تاکید کرد که در جهت افزایش حجم تجارت خارجی کشور و بهره برداری بهتر از امکانات تولیدی داخل، در کنار روشهای جاری، استفاده از روش تهاتر نفت با کالاهای اساسی و ضروری کشور نیز با محوریت وزارت نفت گسترش خواهد یافت.
همتی افزود: علی رغم شیوع کرونا و تاثیر آن بر صادرات غیرنفتی و کاهش قیمت نفت و فرآوردههای نفتی در ماههای ابتدایی سال، حجم تامین ارز توسط بانک مرکزی و بازار ثانویه در هفت ماهه سال، رقمی حدود ۱۸/۵ میلیارد دلار بوده است.
او ادامه داد: روند فزاینده صادرات نفت خام و فرآورده در کنار شتاب گرفتن صادرات غیرنفتی در ماههای اخیر شرایط بهتری برای تامین ارز کالاهی وارداتی ایجاد کرده است.
همتی نوشت: در جهت افزایش حجم تجارت خارجی کشور و بهره برداری بهتر از امکانات تولیدی داخل، در کنار روشهای جاری، استفاده از روش تهاتر نفت با کالاهای اساسی و ضروری کشور نیز با محوریت وزارت نفت گسترش خواهد یافت.
رییس کل بانک مرکزی در پایان تاکید کرد: وزارت صمت به عنوان متولی امر تجارت خارجی، واردات ضروری و مورد نیاز واحدهای تولیدی را با صادر کنندگان منتخب بخش خصوصی مرتبط و محقق میسازد.
دیدگاه شما